Công viên văn hóa cảnh quan bãi giữa sông Hồng – Góc nhìn từ phía Sông

Thoát lũ, an toàn lũ – Thách thức đầu tiên

Hoàng hôn Bãi Giữa sông Hồng. Nguồn Custom Asia Travel

Các bãi bồi, bãi giữa là nơi trú đông, sinh sống, làm tổ của nhiều loài chim hoang dã, di cư. Ảnh: Nguyễn Mạnh Hiệp

Công viên văn hóa cảnh quan – góc nhìn sự hài lòng của người dân

Công viên Bãi Giữa – Mục đích giáo dục

Thêm vài ý tưởng về sự bền vững

• Trong ứng xử với dòng sông không có chỗ cho tư duy “thay đổi”, mà phải là “chung sống mềm mại”. Đó là yêu cầu thuận theo quy định pháp luật và cũng “thuận thiên”. Nguyên tắc cơ bản là không chiếm không gian chứa lũ, không cản dòng chảy ảnh hưởng đến không gian thoát lũ, không làm thay đổi dòng chảy. Ví dụ, nước vẫn lượn qua Bãi Giữa theo các đường viền thiên tạo, tràn theo các tầng mực nước, chúng được chỉnh trang, gia cố thêm dành cho con người. Chính những con kè, đường viền kiểu ruộng bậc thang đó mô tả cho du khách hiểu các chế độ chảy theo mùa nước của con sông – một sự hiểu biết rất bổ ích từ trực quan đơn giản.
• Ứng xử với Bãi Giữa nên theo cách tiếp cận “liệu pháp châm cứu”. Nghĩa là đau đâu chữa đó, điểm đúng huyệt, can thiệp đúng chỗ, đủ mức, hiệu ứng cao. Cái gì giữ được thì giữ, hạn chế tối đa xây mới cứng nhắc, đường đột. Nó có thể trở thành liệu pháp của văn hóa, chèn cái hiện đại, cái mới và nhu cầu giải trí đương thời vào lịch sử…
• Liệu pháp “bọt biển” cũng cần linh hoạt để giảm tối đa thiệt hại tài sản và không ảnh hưởng đến cảnh quan thẩm mỹ. Ví dụ, các ao câu cá nên giấu trong đó một cách khéo léo lồng nuôi cá theo công nghệ “nuôi biển”, an toàn về kết cấu, nuôi giữ được thủy sản trong điều kiện sóng gió, nước ngập, thậm chí bão lớn.
•  Ngoài ra, có thể ứng dụng giải pháp này cho những kết cấu kiến trúc khác hai bên bờ Bãi Giữa. “Bọt biển” cần phối hòa vào cảnh quan thiên nhiên, tạo thêm nét quyến rũ của Bãi Giữa.
• Giải pháp “bọt biển” không chỉ có nghĩa là “nổi”, mà còn là “trên mặt nước”. Ví dụ các bờ kè bậc thang không nên quá cao, cần sát mặt nước, mô phỏng bãi sông tự nhiên.

Đường kè mép nước ở Công viên bờ sông Ninh Ba-Chiết Giang TQ. Nguồn Sasaki Thượng Hải

• Chiến lược nước cần tính toán đúng dòng chảy, mực nước, các ranh giới chứa lũ, thoát lũ ở Bãi Giữa. Phải nghiên cứu lưu tốc dòng chảy lớn, sự lún sụt, sạt lở bờ, bãi sông khi có lũ lớn, cũng như sự kết tụ, bồi lắng phù sa. Hằng năm phải xây dựng phương án phòng chống lụt bão, chủ động đảm bảo an toàn… Nó không chỉ đề xuất không gian xây dựng an toàn của Công viên, mà gợi ý những những giải pháp lợi dụng nước để Công viên độc đáo hơn, hiệu quả hơn.
• Biến một nơi có quá nhiều khiếm khuyết, mọi hoạt động ở đó chỉ là tạm thời, thành một địa chỉ phát triển bền vững, một danh thiếp văn hóa, cảnh quan du lịch không chỉ của Thủ đô, mà còn của cả một dòng sông lớn, là sự thay đổi tầm thế kỷ.
• Bãi Giữa đang gắn với sông nước tự nhiên, với hệ sinh thái bãi bồi, với nông nghiệp thuận thiên, với du lịch cảnh quan làng quê, thì hãy để nó tiếp tục phát triển, trở thành Công viên theo hướng đó, thuận theo lòng người, giải quyết tối ưu bài toán thương lượng bốn chỉ tiêu: Hiệu quả đầu tư; Hài lòng của người dân; Tôn trọng thiên nhiên môi trường; Đảm bảo phòng, chống thiên tai, thoát lũ…